Rivierkazematten I en II - Willemsdorp.
Omdat we inmiddels een geruim aantal foto's van de Rivierkazemat II bij Willemsdorp in de collectie hebben en de kazemat een uitgebreide geschiedenis heeft, is er besloten om hier een aparte pagina te maken, speciaal gericht op de Rivierkazemat II. Omdat het belangrijkste onderdeel van de geschiedenis van deze bunker zich afspeelde in de meidagen van 1940, is er voor gekozen deze pagina in te delen onder de "mei 1940" pagina. Niet alle foto's zijn met zekerheid gemaakt in mei 1940. Omdat de foto's allen een opschrift hebben van II/ Fallschirmjäger Regiment 1, is het waarschijnlijk dat de foto's (kort) na mei 1940 gemaakt zijn.
Mochten er in de toekomst nog foto's van de Rivierkazemat I of andere versterkingen bij Willemsdorp en Moerdijk aan de collectie worden toegevoegd
( Deze zoeken wij nog voor de collectie), dan worden deze ook hier geplaatst.
De Rivierkazemat II.
Halverwege de jaren 30 begon Nederland door te krijgen dat Europa mogelijkerwijs op een nieuwe oorlog afstevende en Nederland wellicht deze keer niet neutraal meer zou kunnen blijven. De mobilisatie werd afgekondigd en overal in het land werden versterkingen en bunkers aangelegd om een eventuele Duitse aanval te kunnen weerstaan. Zo ook bij de Moerdijkbruggen, de belangrijkste verbinding tussen de provincies van Holland en Noord-Brabant. Bij Willemsdorp werden in 1936 twee Rivierkazematten gebouwd van het Type B waarbij de schietgaten gericht werden op de beide bruggen. De Rivierkazemat I werd gebouwd ter hoogte van het spoor en was gericht op de spoorbrug. De Rivierkazemat II werd gebouwd vlak naast de oprit van de verkeersbrug en was daarmee ook gericht op de verkeersbrug. De beiden bunkers waren bewapend met een kanon van 5 no 2 en een zware mitrailleur. Een niet geringe vuurkracht dus. Het enige nadeel ,dat later funest zou blijken was dat de schietgaten op de bruggen gericht waren en er kon dus nauwelijks vuur worden uitgebracht in de richting van Willemsdorp. Omdat men in die tijd nog niet bekend was met de inzet en uitwerking van parachutisten en men de vijand vanuit Duitsland via Noord-Brabant verwachtte is dit niet geheel onlogisch. *1
De bezetting van de beide rivierkazematten werd in mei 1940 gevuld door eenheden van de Politietroepen. Zij waren verantwoordelijk voor het bemannen van de kanonnen van 5 no 2. De zware mitrailleurs werden bediend door militairen van de mitrailleur sectie van het 3e Grensbataljon.
( beide bunkers samen één sectie van MC-3GB). Overigens was niet alleen de bezetting was aanwezig op de 10e mei in de Rivierkazemat II. In de kazemat lagen de slagsnoeren voor het opblazen van de verkeersbrug en een reservevoorraad van 1250 kg springstof. Hoewel de bruggen dus van springstofladingen voorzien waren, waren deze niet scherp gesteld. Dit wederom vanuit de gedachte dat de vijand vanuit Duitsland zou komen en men dus tijd genoeg zou hebben om de brug te vernietigen. Op parachutisten had men in dit geval dus wederom niet gerekend. *2
In de ochtend van 10 mei 1940 stond de Rivierkazemat II onder bevel van de SMI van Almkerk van de politietroepen. Met een kanon van 5 van no2 en mitrailleurs werd vanaf hier vuur uitgegeven op de Duitse parachutisten die de brug wilden veroveren. De Duitse parachutisten slaagden er via het water in bij de bunker te komen en sommeerden de Nederlandse bezetting tot overgave. Hier werd dan ook pijnlijk duidelijk dat schietgaten aan de achterkant van de bunker zeer welkom waren geweest. Echter zonder slag of stoot gaven de Nederlanders zich niet over. De Duitsers dreigden de bunker op te blazen maar de Nederlanders vochten door. De Duitsers probeerden via de ventilatiebuizen de Nederlandse bezetting uit te roken wat niet lukte omdat zij hun gasmaskers opzetten. Toen bliezen de parachutisten de deur uit de sponningen en gooiden handgranaten naar binnen. In de wetenschap dat er 1250 kg springstof in de bunker lag besloot de SMI van Almkerk zich over te geven met zijn manschappen. Op de diverse foto's van de Rivierkazemat II uit de collectie, ziet u dat de Fallschirmjägers van het 2e bataljon van FJR 1 hun visitekaartje hebben achtergelaten. Op de eerste foto zijn nog veel kogelinslagen te zien boven de schietgaten. Op de derde en laatste twee foto's is het goed zichtbaar dat de deur ontbreekt. *3
De volgende foto ( 8) , toont de Rivierkazemat uit een weer iets andere hoek. Wat hier interessant is om te zien, is de witte doek in één van de schietgaten. Mogelijk is deze daar neergelegd door de Nederlandse bezetting bij de overgave. Maar het is vermoedelijk waarschijnlijker dat de Duitse parachutisten deze doek hier hebben neergelegd om duidelijk te maken dat de bunker niet langer meer bezet werd door Nederlandse troepen. De foto is zeer waarschijnlijk dan ook kort na de meidagen gemaakt of misschien zelfs nog wel tijdens de meidagen van 1940.
Wat hier nog duidelijker te zien is dan op de andere foto's is de grote hoeveelheid kogelinslagen bij de schietgaten. Het moet een verbeten gevecht geweest zijn om deze bunker. Verder zien we nog een hoog struikgewas, het is vermoedelijk niet bevorderlijk geweest voor het schootsveld van de Nederlandse bezetting, althans in die richting. Tot slot zien we een Duitse motorfiets. Het lijkt erop dat een Duitse motorrijder of "kradschutze" even is afgestapt om deze bunker op de gevoelige plaat vast te leggen. De foto daarna (11) lijkt hetzelfde vast te leggen onder een andere hoek. Op foto 12 en 13, met name 13, is goed te zien dat er nog een type P kazemat op het landhoofd achter de rivierkazemat is gebouwd. De P-kazemat is gecamoufleerd als huisje. Het is een mooie scherpe opname van Rivierkazemat II.
Rivierkazemat I.
De Rivierkazemat Willemsdorp I welke hieronder op de foto is te zien, was eveneens in 1936 gebouwd. Het ging net als bij de Rivierkazemat II om een Rivierkazemat type B. Kazemat I lag direct naast het spoor en werd op het moment van de inval bezet door vijf man onder bevel van korporaal Kwak van de Politietroepen. Omdat de Kazemat pal naast het landingsterrein van de Duitse parachutisten lag met de schietgaten gericht op het spoor was het voor de Nederlandse bezetting nagenoeg onmogelijk effectief vuur uit te brengen op de parachutisten die buitendijks, buiten het schootsveld van de Kazematbediening tot op korte afstand genaderd waren. De Duitse parachutisten konden dan ook effectief vuur uit brengen op de schietgaten die de bemanning van de Kazemat naar de begane grond dwongen. Handgranaten werden naar binnen gegooid door de schietgaten maar misten hun effect. Intussen hadden de Duitsers twee gezinnen gevangen genomen van twee personeelsleden van de NS die allebei een woning hadden bij het sein en wachthuis aldaar. De twee gezinnen hadden de schuilplaats betrokken die bij de woning van de seinwachter lag. De zestienjarige zoon van één der gezinnen, het gezin Huisman werd door een Duitse onderofficier meegenomen naar de achterdeur van de kazemat waar hij een pistool op zijn buik gericht kreeg. De bezetting van de Kazemat werd hierop door de jongen gevraagd zich over te geven onder dwang van de Duitser. De bezetting die de jongen goed kenden zagen dan ook geen andere keus dan zich over te geven. Door dit incident werd de Kazemat bij het spoor eenvoudig geneutraliseerd.*5
Op de foto is te zien dat de bunker met tekst beschreven is. Er staat :
Fallschirmjäger 12. kompanie 2. Zug Pfingsten 1940 Holland.
De Kazemat werd niet door deze Kompanie veroverd maar vermoedelijk door mannen van de 5e of 6e kompanie. De tekst zal dus vermoedelijk alleen voor het fotomoment zijn toegebracht. In het rechterschietgat is nog de loop te zien van het kanon van 5 no 2. Pal rechts naast de Kazemat ligt de spoorweg.
Hieronder zien we een Duitse opname van de Nederlandse verdedigingswerken tussen de Moerdijkbruggen en de Tweede Tol. In de propagandafilm Sprung in den Feind zijn deze ook zeer duidelijk te zien. Het gaat hier om een aardebunker van Nederlandse makelij. Het is onduidelijk of deze bezet waren tijdens de meidagen. Vermoedelijk niet, gezien het feit dat de verdediging bij de Tweede Tol en het dekkingsdetachement Willemsdorp vrijwel volledig verrast werden.
©2017-2025 :Https://www.Dordrechtindeoorlog.nl: (Op de content op deze website berust auteursrecht: Deze content mag niet worden gedeeld, gedupliceerd of gepubliceerd zonder nadrukkelijke toestemming van de auteur van deze website. Voor verzoeken hieromtrent kunt u zich richten tot : Info@Dordrechtindeoorlog.nl of kijken op : www.Dordrechtindeoorlog.nl - Gebruiksvoorwaarden websitecontent).
*1 bron: ZuidfrontHolland1940 - Versterkingen en Voorzieningen.
*2 bron: ZuidfrontHolland1940 - Proloog vak Wieldrecht.
*3 bron: ZuidfrontHolland1940 - Willemsdorp 10 mei 1940.
*4 bron: Opmars naar Rotterdam - De luchtlanding door E.H. Brongers.
*5 bron: ZuidfrontHolland1940- Willemsdorp- De Kazematten.