De Kriegsmarine in Dordrecht.
Gedurende de tweede wereldoorlog was Dordrecht een belangrijke stad voor het Duitse leger. De Duitsers maakten handig gebruik van de bestaande infrastructuur van de stad. Zo werden scholen dikwijls als legering of kwartier gebruikt, maar ook van ziekenhuizen werd gebruik gemaakt. Ook bood de stad met haar vele woningen ruimte ter inkwartiering aan de vele Duitse militairen die in of rondom de stad dienst deden. De Duitse militair was dus voor de Dordtse burger geen vreemd fenomeen. De Kriegsmarine was hier geen uitzondering op. De vele havens in de stad met toegang tot de binnenvaartwateren maakte Dordrecht een prima uitvalsbasis voor bevoorradingsschepen van de Kriegsmarine. Zoals het fotomateriaal hieronder duidelijk laat zien was in ieder geval de Nieuwe Haven in Dordrecht belangrijk.
Hieronder ziet u een aantal foto's van een aantal Kriegsmarine schepen op de Oude Maas bij Dordrecht, de tweede foto is vermoedelijk een stuk verder gemaakt. De derde foto is gemaakt in de Nieuwe Haven met recht in beeld de Lange IJzeren brug die voor elke Dordtenaar tot de verbeelding spreekt. De vierde foto toont een Duitse Kriegsmarine militair op wacht bij de Venloostraat.
De volgende twee foto's zijn beiden ook gemaakt in de Nieuwe Haven. Een leuk detail op de eerste foto is dat zowel het Huis van Gein als het huidige museum 1940-1945 nog goed in beeld zijn op de achtergrond. De tweede foto toont nog net het hekwerk rechts van het museum. De volgende twee foto's zijn weer vanaf een schip gemaakt. Op het Hollands Diep bij de Moerdijkbruggen en op de Noord vlakbij de Oude Maas. De laatste foto toont nog net een prachtig stukje Dordrecht.
De volgende fotoserie is gemaakt op de Algemene Begraafplaats in Dordrecht. Ook op die pagina worden ze nogmaals geplaatst. De eerste foto is vermoedelijk in de oude aula gemaakt. Kriegsmarine militairen staan bij de kist van vermoedelijk een gesneuvelde collega. Maar het is niet uit te sluiten dat de militair door een ongeluk om het leven kwam. De volgende twee foto's tonen de begrafenis zelf. De kruizen op de voorgrond tonen nog gesneuvelden van de meidagen van 1940. De overige drie foto's zijn foto's van de Duitse graven, eveneens op de Algemene Begraafplaats in Dordrecht. Op de laatste foto is nog een woonhuis op de vroegere Achterweg te zien, wat nu de Nieuweweg is. Het is vermoedelijk het huidige nummer 82 of 84.
De foto's hieronder zijn portretfoto's van Duitse Kriegsmarine militairen. De foto's zijn gemaakt in diverse fotoateliers in Dordrecht. Veel Nederlandse militairen lieten zich daar vereeuwigen en toen de Duitse bezetter naar Dordrecht kwam lieten gedurende de oorlog ook veel Duitse militairen zich fotograferen in één van de meerdere Dordtse fotoateliers. Zo ook deze twee Duitse Kriegsmarine militairen. De ene foto is gemaakt in het atelier van Albertus Fröhling op de Spuiweg 21, de andere bij fotoatelier Brugman aan de Voorstraat 102.
De foto's hieronder zijn grotendeels foto's van de historische binnenstad in Dordrecht. Ook in dit geval zijn de meeste foto's in de Nieuwe Haven gemaakt. Op de eerste foto is het huize Paul Kooiman te zien aan de Nieuwe Haven. Klaarblijkelijk was het bij de Kriegsmarine in gebruik tijdens de oorlog. .De tweede foto is ongeveer op dezelfde hoogte gemaakt. Militairen van de Kriegsmarine spelen met een hond. Op de achtergrond staat een Dordtse burger te kijken. De foto die daarop volgt is in de winter gemaakt. Een stukje voorbij Huize Paul Kooiman. Vanuit het oogpunt van de foto lijken de militairen op een bevroren Nieuwe Haven te staan en proberen ze een schip ijsvrij te maken. De foto die daarop volgt toont een kriegsmarine schip in de Nieuwe Haven. Daarvoor poseert een militair van de Kriegsmarine naast de vlaggenstok. Ongeveer rechts boven het schip is het markante witte gebouw aan de Knolhaven te zien. Vervolgens weer een Kriegsmarine opname vanuit een ander perspectief van de Nieuwe Haven. Links is nog een gedeelte van de Kuipershaven te zien. De laatste foto is een fraaie opname vanaf het water. De Grote Kerk prominent in beeld. Links de Hooikade en rechts de hoek Buiten-Kalkhaven/ Bomkade.
Kriegsmarine fotoalbum.
Hieronder vindt u het restant van een fotoalbum van een Duitse Kriegsmarine militair. Het album is geen geheel meer maar de foto's zitten nog op hun plek. De foto's zijn grotendeels gemaakt in Dordrecht en tonen allerlei dingen. Er zitten foto's bij van militaire aard maar ook heel veel sfeerplaatjes van Dordrecht. Uit deze foto's blijkt wel dat de maker grote waardering had voor de stad Dordrecht want het album zit vol met gewone sfeerplaatjes van de stad en de omgeving. In het album is geen datering te vinden maar vermoedelijk zijn deze foto's kort na de meidagen van 1940 genomen. Enkele foto's waarop de oorlogsschade nog goed te zien is doen vermoeden dat de meeste foto's vermoedelijk ergens tussen de periode mei 1940 en juni 1940 zijn gemaakt en ieder geval tot aan augustus 1940.
Eén van de foto's maakt duidelijk dat deze Kriegsmarine militair ingekwartierd was in een woonhuis aan de Dokweg. Op één van de foto is nog duidelijk te zien dat dit het huidige nummer 17 is, er hangt een Reichskriegsfahne boven de deur. Op weer een andere foto is ook duidelijk te zien dat er een Reichskriegsfahne aan de achterkant van het hoekhuis hangt. Weer een andere foto toont een Kriegsmarine officier in de deurpost bij nummer 1. Dit is het huidige nummer 7 en dat is het huis op de hoek. Mogelijk is de hele huizenrij in gebruik geweest bij de Kriegsmarine. Het is niet met zekerheid te zeggen om welke Kriegsmarine eenheid het hier gaat. Het is vermoedelijk een eenheid die viel onder de Hafenschutz-Flottille Südholland. *1
Op enkele foto's zien we ook gevorderde schepen. Allereerst een mijnenveger, een Nederlandse in dit geval. Het gaat hier om de Hr. Ms. Abraham van der Hulst ( II ). Het was een mijnenveger in de Jan van Amstel klasse en de tweede die deze naam droeg. Het schip werd gebouwd op de scheepswerf P. Smit in Rotterdam en was nog niet af tijdens de Duitse inval. De Duitsers vorderde het schip en bouwden het af. Het werd verscheept naar Emden op 30 augustus waar het de naam M552 kreeg. Na december 1940 werd het schip omgebouwd tot torpedowerkschip. In augustus 1944 werd het toegevoegd aan het 27ste U-Flottielje in Gotenhafen welke U-boot bemanningen trainden. Het schip werd na de tweede wereldoorlog teruggevonden en overgedragen aan de Nederlandse marine. *2
Het tweede schip is de Irene Holland. Dit schip werd in augustus 1940 gevorderd door de Kriegsmarine Dienststelle Rotterdam om gebruikt te worden als transportschip voor operatie Seelöwe ( de invasie van Engeland). Toen deze operatie niet doorging werd het een Kanalinselversorger om de door de Duitsers bezette Engelse kanaaleilanden te bevoorraden. in juni 1944 liep het schip op de rotsen bij een geallieerde aanval, het werd ook beschadigd door een bom. In 1945 werd het schip naar Amsterdam gesleept, waar bleek dat het niet meer herstelbaar was zonder enorme kosten. Het schip werd daardoor gesloopt. *3
Nog één van de gevorderde schepen welke te zien is op albumblad zes is de Batavier V ( II ). Het schip werd gevorderd door de Kriegsmarine in Rotterdam. Hoewel het in eerste instantie in gebruik werd genomen als logementsschip werd ook dit schip later ingezet ter bevoorrading van de Britse kanaaleilanden. Op 3 november 1941 werd het schip getorpedeerd door een Britse torpedoboot waarbij 13 slachtoffers vielen.*4
Het tweede schip dat gefotografeerd is op dit albumblad is de Batavier III. Dit schip werd op 27 mei 1940 al door de Kriegsmarine gevorderd en in gebruik genomen als logementsschip voor de bemanningen van Duitse torpedoboten in Waalhaven. Op 1 januari werd het schip overgedragen aan F. Laeisz in Hamburg en in gebruik genomen als Sicherheitsschiff. Toen het op 15 oktober 1942 onder de Duitse vlag naar Noorwegen voer, liep het in het Kattegat op een mijn en zonk ,waarbij alle opvarenden omkwamen.*5
Wanneer u op de foto's klikt kunt u een vergroting bekijken met eventuele tekst en uitleg.
De onderstaande foto's tonen Kriegsmarine militairen die een laatste eerbetoon brengen aan gevallen kameraden. De foto's zijn gemaakt op 15 maart 1942, het gaat om een herdenking waarbij kransen werden neergelegd voor de gevallenen van de Flussräumflottille Niederlande. De Officier links op foto 23 is Dhr. Emmerich Schrittwieser. Hij was tussen januari 1941 en september 1944 de Flottilenchef. Op de kruizen zijn duidelijk de kransen te zien. De foto's zijn gemaakt op het Duitse ehrefriedhof op de toenmalige Algemene Begraafplaats in Dordrecht.
De twee onderstaande foto's zijn gemaakt in de haven van Werf de Biesbosch. De foto's zijn gemaakt in één van de oorlogswinters tussen 1940 en 1945. Op de eerste foto lijkt er achter de Duitse soldaat een patrouilleboot te liggen. Op de achtergrond is nog net de schoorsteen van Werf de Biesbosch te zien.
Ik heb helaas tot op heden nog weinig informatie kunnen vinden over de Kriegsmarine in Dordrecht. Ik hou me graag aanbevolen voor meer informatie. Met name de legeringslocaties en de locaties van afdelingsbureau's zijn zeer welkom. Al is het zeer waarschijnlijk dat de laatstgenoemde in de Nieuwe Haven gevestigd was. Mocht u meer informatie hebben, mail dan gerust naar: Info@dordrechtindeoorlog.nl
©2017-2025 :Https://www.Dordrechtindeoorlog.nl: (Op de content op deze website berust auteursrecht: Deze content mag niet worden gedeeld, gedupliceerd of gepubliceerd zonder nadrukkelijke toestemming van de auteur van deze website. Voor verzoeken hieromtrent kunt u zich richten tot : Info@Dordrechtindeoorlog.nl of kijken op : www.Dordrechtindeoorlog.nl - Gebruiksvoorwaarden websitecontent).
*1 Bron: www.lexikon-der-wehrmacht.de/Hafenschutzflotieljen-südHolland
*2 Bron: www.wikiwand.com/AbrahamvanHulst
*3 Bron: www.marhisdata.nl/IreneHolland
*4 Bron: www.maritiemdigitaal.nl/BatavierV
*5 Bron: www.marhisdata.nl/BatavierIII