Bidprenten Nederlands.

Gedurende de oorlog vorderde sneuvelden er veel soldaten. Om deze soldaten te herdenken werden er veelal zogenaamde "bidpentjes" of in het Duits, "sterbebilder" gedrukt. Zowel aan Nederlandse zijde, vlak na de Meidagen van 1940 als aan de Duitse zijde werd er gebruik gemaakt van deze bidprentjes. Ook burgerslachtoffers werden vaak op een bidprentje afgebeeld.

De bidprentjes vermeldden vaak de naam van de betreffende soldaat, de datum en plaats van overlijden en soms ook de oorzaak van het overlijden.
Ook niet zelden werd er vermelding gemaakt van de rang, en eventuele medailles van de militair, als wel de laatste rustplaats. Bij Duitse soldaten was de laatste rustplaats vaak de plaats van overlijden. Terwijl Nederlandse soldaten nog vaak werden begraven in de plaats waar zij vandaan kwamen.

Bidprenten van militairen.

Sergeant Cornelis Johannes Elst.

Sergeant Elst maakte deel uit van de 4e compagnie van 3 Grens Bataljon. (4-3.GB). De eenheid kreeg de taak om in de morgen van 12 mei 1940 het gemaal tussen de Tweede Tol en Wieldrecht te veroveren. Het gemaal met sluis kon dan worden opgeblazen om de westzijde van het eiland van Dordt onder water te kunnen zetten. Hetgeen de Nederlandse verdediging van Dordrecht in de ogen van de Staf Kil een tactisch voordeel zou opleveren. Het gemaal dat overigens dichter bij de Tweede Tol en de Duitse posities lag dan bij Wieldrecht en de Nederlandse posities, werd met overtuiging door de Duitsers verdedigd. Nabij het gemaal lag een boerderij welke naar schatting van Reserve 1e luitenant Gouverneur door ongeveer acht Duitsers werd verdedigd. Geprobeerd werd, door de Nederlandse militairen om de Duitsers met handgranaten de boerderij uit te jagen. Hetgeen niet lukte en tot slachtoffers leidde aan Nederlandse zijde. Toen de handgranaten vergooid waren en de meeste munitie verschoten was trok de sectie zich terug waarbij Sergeant Elst in onderarm en buik werd getroffen. Hij overleed kort na het oplopen van zijn verwondingen. *1

Officieel ligt de Sergeant Elst nu begraven op het Militair Ereveld de Grebbeberg. Doch echter doet de website Zuidfront-Holland1940 een interessante vermelding dat niet de Sergeant Elst in dit graf ligt begraven maar de korporaal Bunder. Sergeant Elst zou dan in een onbekend graf in Dordrecht begraven moeten zijn. *2

Dienstplichtig soldaat Hendrikus van den Akker.

Dienstplichtig soldaat Hendrikus van den Akker was onderdeel van 3-III-14 R.A. Volgens de krijgshistorici de Leeuw en Brongers sneuvelde de soldaat op 10 mei 1940 bij het spoor. De oorlogsgravenstichting stelt 12 mei als sneuveldatum. Zijn bidprentje geeft echter 13 mei als sneuveldatum. De wijlen Dhr. Jan van der Vorm deed onderzoek naar zijn sneuvelen en stelde dat dienstplichtig soldaat van den Akker zich na de gevechten in Dubbeldam als duo-passagier naar de binnenstad van Dordrecht had bewogen. Hij zou zich vervolgens gemeld hebben bij Luitenant J.P. Boots en zijn ingedeeld bij het stuk 7-veld op de Vriesestraat. Dit stuk stond onder commando van wachtmeester Otto Kruithof van 4.II KRA ( Korps rijdende artillerie). Hij beschrijft in zijn verslag dat hij een onbekende veldartillerist toegevoegd kreeg. Na het stuk in stelling gebracht te hebben in de Vriesestraat bij de brug werd er mitrailleurvuur afgegeven op het stuk vanuit de drukkerij de "arbeiderspers". (Gebouw "De Voorwaarts"). Dit mitrailleurvuur werd met twee schoten op het gebouw tot zwijgen gevracht. Nadat er een tijdje niets gebeurd was verschenen er Duitse tanks en kwam het tot een vuurduel tussen het stuk 7-veld en de Duitse tanks. Bij dit vuurduel sneuvelden de soldaat Burgers van 4-II-K.R.A. en de onbekende veldartillerist. *3

Een citaat uit het verslag van de gebeurtenissen op 13 mei 1940 op Dubbeldam ( Bieschbos) en Dordrecht ( Vriesestraat) van wachtmeester Otto Kruithof van 4-II-K.R.A., zoals beschreven in dienst brief van 9 mei 1941. ( Zoals gepubliceerd op de website : www.zuidfront-holland1940.nl/Dordt )

" Voor de derde maal trachtte ik te laden maar was het Eijkelenberg onmogelijk het sluitstuk te openen. Het zat muurvast en achteruitkijkend om de aanzetter, die aan de linkerwang van het affuit zit, te pakken, teneinde hiermede het sluitstuk te openen merkte ik, dat tot mijn ontzetting de nr 3, Burgers en de 4, onbekende veldartillerist, die geknield bij het staartstuk hadden gezeten, badend in hun bloed uitgestrekt op de grond lagen. Een granaat had beiden gedood". *4

De soldaat Burgers kreeg op 6 mei 1945 postuum het Bronzen Kruis toegekend voor zijn moedige optreden in de Vriesestraat. Soldaat van den Akker is vermoedelijk door zijn status als onbekende soldaat en het feit dat hij hij dus niet bij naam genoemd is in gevechtsverslagen deze eer niet ten deel gevallen. Hoewel niet bewezen is het zeer aannemelijk dat soldaat van den Akker sneuvelde bij de verdediging van de Vriesestraat.

Beiden militairen zijn in eerste instantie begraven op de Begraafplaats in Dordrecht. Op de foto hieronder die ook elders geplaatst is op deze website ziet u het graf van soldaat Burgers. Daarnaast het graf van een onbekende soldaat. dienstplichtig soldaat van den Akker.

Dienstplichtig soldaat Herman Pierre Bisschops.

Dienstplichtig soldaat Herman Pierre Bisschops was onderdeel van de Mitrailleurs Compagnie van III-2 Regiment Wieldrijders ( MC. III-2. RW ). III-2.RW was in de nacht van 10 op 11 mei 1940 aangekomen in Dordrecht. De mitrailleurs compagnie werd vervolgens onderverdeeld bij de overige compagnieën waardoor soldaat Bisschops deeluitmakend van de 4e sectie MC bij besluit van de Bataljons Commandant ( BC) de opdracht kreeg om 2-III-2RW te versterken. De 4e sectie stond onder bevel van vaandrig Blok. Er is weinig bekend uit de gevechtsverslagen over de doelstelling die de 4e sectie gehad zou hebben. Alleen dat de sectie opdracht gehad zou hebben zich op te stellen in de noordwestelijke hoek van Krispijn om de wijk af te grendelen. Het staat vast dat de sectie zonder enig logisch verklaarbare reden in de ochtend van 11 mei de Weeskinderendijk opreed. Recht op de posities van de Duitse parachutisten af. De website van Zuidfront-Holland1940/Dordt stelt dat de sectie een verkeerde afslag nam op het Hugo de Grootplein. Wat de reden dan ook geweest is, de militairen van de 4e sectie MC. III-2. RW zullen geen idee hebben gehad van de fatale fout die zij op het punt stonden te begaan. Zij reden recht in het Duitse vuur. Enkele motoren vlogen in brand. Binnen korte tijd waren er zes gesneuvelden en vier zwaargewonden. Door enkele motoren die in brand waren gevlogen door het Duitse vuur waren enkele van de gesneuvelden ernstig verbrand.
De gesneuvelden waren *5:
Reserve Vaandrig C.J.P. Blok.
Dienstplichtig Sergeant J.J.E. van der Korput.
Dienstplichtig Soldaat W.C. Fransiscus.
Dienstplichtig Soldaat H. Philippen.
Vrijwillig Soldaat H. Kerkwijk.

En Dienstplichtig Soldaat : Herman Pieter Bisschops.

Dienstplichtig soldaat Theodoricus Anthonius Beekman.

Dienstplichtig soldaat Theodoricus Anthonius Beekman was onderdeel van de Mitrailleurs Compagnie van I-28 Regiment Infanterie ( MC-I-28 R.I. ) Hij bevond zich bij Amstelwijck op 10 mei 1940. Hij was wachtpost en sneuvelde nabij de paardenstallen bij de actie van Leutnant Graf von den Blücher. Buiten de gegevens van de website Zuidfront-Holland1940 is er niets over zijn sneuvelen bekend. Soldaat Beekman sneuvelde op 25 jarige leeftijd. Hij ligt begraven op militair ereveld de Grebbeberg. *6

Dienstplichtig soldaat Lambertus Pennings.

Dit is het gezamenlijke bidprentje van de dienstplichtige soldaten Lambertus en van Doorn. Hier zal ik ingaan op soldaat Pennings.
Dienstplichtig soldaat Lambertus Pennings maakte deel uit van 3-III-14 Regiment.Artillerie. De afdeling 3-III-14 R.A. had zijn stellingen nabij de Zeedijk.Toen de Duitse parachutisten landden op 10 mei was dat midden tussen de stellingen van III-14 R.A. Enkele wachtposten bij de stukken werden vlug overrompeld en de stukken werden veroverd door de parachutisten. De staf van III-14 R.A. had zich intussen verzameld op de commandopost in de school bij de begraafplaats aan de Zuidendijk. Er werd besloten een tegenactie te gaan ondernemen en de stukken te gaan heroveren. Het kwam al snel tot een gevecht ter hoogte van het kruispunt Schenkeldijk en de Zeedijk. Na diverse acties op dit kruispunt te hebben uitgevoerd met grote verliezen onder de Nederlandse officieren, werd teruggetrokken op de Zuidendijk.

Vanuit de Zuidendijk trok kapitein Mulder met enkele manschappen van de derde batterij richting Wielwijk naar de spoordijk toe. Het doel hiervan was om langs het spoor via het westen de afdelingsopstelling te bereiken en heroveren. Bij de spoordijk hadden echter enkele parachutisten zich genesteld waar het opnieuw tot een vuurgevecht kwam. De parachutisten lieten de Nederlanders tot op korte afstand naderen, waarna het vuur geopend werd. Enkele gewonden vielen hierbij en werden uitgeschakeld door schotwonden. Soldaat Pennings werd dodelijk getroffen en sneuvelde bij dit vuurcontact. Hoewel de Duitsers uit het huis verdreven werden vanwaar zij het vuur openden trok de groep Nederlandse soldaten zich weer terug op de Zuidendijk.*7 Soldaat Pennings sneuvelde op 10 mei op 21 jarige leeftijd. Hij ligt begraven op Militair Ereveld de Grebbeberg. *8

Dienstplichtig soldaat Wilhelminus Johannes Gerhardus van Doorn.

Dienstplichtig soldaat Wilhelminus Johannes Gerhardus van Doorn was onderdeel van 2-III-2 Regiment Wielrijders. De toedracht van zijn sneuvelen is onduidelijk. Als we afgaan op de bron, de website Zuidfrontholland1940 is het waarschijnlijk dat soldaat van Doorn gewond raakte op de Oudendijk in gevecht met Duitse troepen van Gruppe de Boer op 12 mei 1940 bij de Algemene Begraafplaats, of Duitse parachutisten in westelijke richting. De historici Brongers en de Leeuw stellen echter dat soldaat van Doorn gewond raakte bij de spoorwegovergang in Dubbeldam op 11 mei 1940. Hetgeen twijfelachtig is, omdat 2-III-2 R.W. geen slachtoffers of gewonden te betreuren had die dag. Vast staat dat soldaat van Doorn gewond raakte door een buikwond en op 15 mei 1940 overleed in het ziekenhuis ten gevolge van die buikwond. *9

Dienstplichtig soldaat Nicolaas Huige.

Dienstplichtig soldaat Nicolaas Huige was onderdeel van het troependetachement van het stafkwartier van de Lichte Divisie. Op enig moment zou de soldaat Huige zich aan hebben gesloten bij het geschut van wachtmeester Kruithof van het K.R.A. als assistent. Het geschut werd geraakt door een Duitse tank en de soldaat Huige zou hierbij zwaar gewond zijn geraakt. Vervolgens is hij overgebracht naar het Rooms-Katholieke ziekenhuis in Dordrecht waar hij op 13 mei nog overleed aan zijn verwondingen. *10

Dienstplichtig soldaat Johan Jacob Bour.

Dienstplichtig soldaat Johan Jacob Bour werd op 18 december 1910 geboren in Schaesberg in Zuid-Limburg. Hij was van beroep mijnwerker tot hij opgeroepen werd als gewoon dienstplichtige en op 2 januari 1930 opkwam bij de 2e schoolcompagnie van het Korps Luchtdoel Artillerie in Utrecht. In juni 1938 werd hij bij een reorganisatie overgeplaatst naar het 2e regiment luchtdoelmitrailleurs en was hij tijdens de mobilisatie onderdeel van het 85ste peloton luchtdoelmitrailleurs. Het 85ste en het 86ste peloton luchtdoelmitrailleurs vormden samen het luchtverdedigingspunt Zwijndrecht. Het 86ste peloton was opgesteld aan de Zwijndrechtse kant van de bruggen en het 85ste peloton aan de Dordtse kant. Toen op 10 mei 1940 de oorlog uitbrak in Nederland, landden er Duitse parachutisten van 3./ FJR 1 in de Polder bij Krispijn en in Zwijndrecht. De Duitse parachutisten die in Zwijndrecht landden rukten snel op naar de bruggen over de Oude Maas en schakelden eerst het 86ste peloton luchtdoelmitrailleurs uit. Intussen zette het 85ste peloton de strijd voort en probeerden zij weerstand de bieden aan de oprukkende parachutisten. Deze hadden echter een uitstekende vuurdekking door de dikke stalen brugwanden en wisten de posities van het 85ste peloton luchtdoelmitrailleurs tot op korte afstand te naderen. Bij het gevecht dat volgde sneuvelde dienstplichtig soldaat Bour in de vroege morgen van 10 mei 1940. Hij werd 29 jaar oud en is begraven op de Algemene Begraafplaats in Dordrecht. *12

Dienstplichtig soldaat Johannes Adrianus Pruijsten.

Dienstplichtig soldaat Johannes Adrianus Pruijsten werd geboren op 16 februari 1920 in Geertruidenberg. Op jonge leeftijd hield hij van tekenen en schilderen. Hij was een sportieve jongeman die graag voetbalde en aan wielrennen deed. Op 23 oktober 1939 moest soldaat Pruijsten zich melden als gewoon dienstplichtige en kreeg hij een basisopleiding bij het Depot Wielrijders in Gouda. Na 15 februari 1940 werd hij geplaatst bij het 2e regiment wielrijders. Toen op 10 mei 1940 de oorlog uitbrak kreeg ook het 2e regiment wielrijders zijn marsorders. Soldaat Pruijsten was op 13 mei 1940 met zijn eenheid bij de kruising Zeedijk/Schenkeldijk waar er werd voorbereid voor het uitvoeren van een tegenaanval als onderdeel van de Lichte Divisie. De Duitsers ondernamen echter zelf een aanval op het kruispunt en over de Zeedijk kwamen ongeveer 20 panzers van de 9e panzerdivision aangereden. Toen het verzet nog niet gebroken was, voerden Stuka's een aanval uit op de Nederlandse posities. Soldaat Pruijsten raakte zwaar gewond bij deze gevechten en werd achter gelaten door de vluchtende wielrijders. Hij werd gevonden door Duitse militairen en overgebracht naar het Zuiderziekenhuis in Rotterdam. Hier werd bij hem een been en een arm geamputeerd. Op 31 mei 1940 overleed dienstplichtig soldaat Johannes Adrianus Pruijsten aan zijn verwondingen. Hij werd begraven in Geertruidenberg. Daar rust hij nu nog steeds in een oorlogsgraf. *13

Dienstplichtig Sergeant Cornelis Petrus de Nijs.

Dienstplichtig Sergeant Cornelis Petrus de Nijs werd op 21 juli 1909 geboren in Roosendaal. Hij diende bij de 2e Depot Compagnie van het Korps Pontonniers en Torpedisten. In de ochtend van 10 mei 1940 werd hij als onderdeel van een groep militairen ter sterkte van een halve compagnie onder Luitenant Brouwer, ingezet bij een tegenaanval op Duitse parachutisten bij de bruggen over de Oude Maas. De Depottroepen werden teruggeslagen en hadden enige slachtoffers, waaronder de Luitenant. Enkele troepen trokken zich terug op het Sportfondsenbad, hieronder ook sergeant de Nijs. Vanuit het Sportfondsenbad werd vuurcontact onderhouden met de parachutisten bij de bruggen. Sergeant de Nijs sneuvelde bij één van deze vuurcontacten. Aanvankelijk werd hij begraven op de Rooms-Katholieke Begraafplaats in Roosendaal, intussen is hij herbegraven op Militair Ereveld de Grebbeberg in Rhenen. *15

Reserve 2e Luitenant Jan Pieter Boots.

Reserve Luitenant Jan Pieter Boots werd op 4 september 1912 geboren in Tilburg en diende bij de PAG - II-2 R.W. ( Pantser Afweer Geschut 2e compagnie 2e regiment wielrijders ). Op 13 mei 1940 bevond de Luitenant zich met het stuk PAG bij de verdediging van de Vriesebrug. Het PAG stond opgesteld langs het kantonnementshospitaal naast het stuk 7-veld van Wachtmeester Kruithof. Toen op 13 mei twee Duitse tanks een aanval deden op de Nederlandse posities bij de Vriesebrug sneuvelde de Luitenant door vuur van één van de Duitse tanks. Hij overleed door een scherf die naast de neus binnendrong. *16

Reserve Luitenant Jan Pieter Boots ligt begraven op Militair Ereveld de Grebbeberg in Rhenen in rij 15 graf 37.

Dienstplichtig Soldaat Adrianus Johannes van der Velden.

Dienstplichtig Soldaat Adrianus Johannes van der Velden werd op 6 maart 1919 geboren in Ginneken Noord-Brabant. Hij diende bij het Dekkingsdetachement Willemsdorp als onderdeel van het 6e regiment infanterie. In de ochtend van 10 mei 1940 was soldaat van der Velden vermoedelijk onderdeel van de brugwacht. Hij kwam in gevecht met Duitse parachutisten en sneuvelde. Hierbij kwam zijn lichaam vanaf de Moerdijkbrug in het Hollandsche Diep terecht. Zijn lichaam werd pas na een jaar uit het water gevist. Hij werd begraven als onbekende militair omdat zijn stoffelijk overschot niet meer te identificeren was. In 1999 werd met behulp van DNA onderzoek door de Bergings en Identificatiedienst van de koninklijke landmacht achterhaald dat het om het lichaam van van der Velden ging. *17

Dienstplichtig Soldaat van der Velden ligt begraven in de ererij op de begraafplaats van Dubbeldam in graf 24.

Dienstplichtig Soldaat Johannes Hendrik Lorenz Philip Mann.

Dienstplichtig Soldaat Johannes Hendrik Lorenz Philip Mann werd geboren op 20 oktober 1909 in Rotterdam. Hij diende bij het Vrijwillig Landstorm Korps 1e Veerdienst Groep – Veer 2C. Deze eenheid bevond zich in de haven van Moerdijk en regelde de veerdienst tussen Moerdijk en Willemsdorp. Ook voerde de eenheid bewakingstaken op het water uit. Op 10 mei 1940 landen er Duitse parachutisten in de omgeving van Moerdijk waardoor ook de militairen van de Vaartuigendienst in gevechten verwikkeld raakten. Kapitein Janssen, de commandant van de Veerdienstgroep gaf zeven Pontonniers de opdracht om de haven te verdedigen zodat de schepen met bemanning konden ontkomen. De Pontonniers die achter bleven waren de soldaten dan der Hooft, Mann, Vlot, Brondsema, van Houdt, Ruissen en van der Plas. Bij het verdedigen van de haven sneuvelden van der Hooft, Mann en Vlot. De overige militairen werden gevangen genomen. Zij werden allen ( postuum ) onderscheiden. Soldaat Mann werd bij Koninklijk Besluit op 17 maart 1947 onderscheiden met het Bronzen Kruis:

"Heeft zich door moedig optreden tegenover den vijand onderscheiden, door in de vroege morgen van 10 mei, behorende tot een kleine afdeling van de Veergroep 2C [sic], welke als gevolg van de plotselinge aanval van gelande vijandelijke valschermjagers, was aangewezen om de onmiddellijke omgeving van de haven te Moerdijk te verdedigen teneinde de overtocht van deze veergroep naar Willemsdorp te dekken, op onverschrokken wijze, niettegenstaande van verschillende zijden op korte afstand ontvangen hevig vijandelijk vuur, te blijven standhouden, tot hij tenslotte sneuvelde." *18

Dienstplichtig Soldaat Mann ligt begraven op het Erehof van de Algemene Begraafplaats in Dordrecht in rij 5 graf 3.

Dienstplichtig Korporaal Mathias Meijers.

Dienstplichtig Korporaal Mathias Meijers werd geboren op 15 maart 1906 in Berg en Terblijft in Limburg. Hij diende bij de 2e compagnie van het 1e bataljon van het 2e Regiment Wielrijders. ( 2-I-2 R.W. ). De compagnie kwam op 11 mei 1940 aan in Dordrecht en bevond zich op 13 mei 1940 ter hoogte van het kruispunt bij de Zeedijk. Twee wielrijdersbataljons, te weten: III-2 R.W. en I-2 R.W. kregen de opdracht om langs en over de Zeedijk een tegenaanval te lanceren in de richting van de Tweede Tol. Men was zich nog aan het formeren in aanvalsposities toen Duitse tanks over de Zeedijk kwamen aangereden en de kruising bij de Zeedijk - Elzelingenweg begonnen te beschieten. Bovendien werden de wielrijders ook nog eens gebombardeerd door Stuka duikbommenwerpers. De plotselinge aanval van Duitse tanks en de luchtbombardementen van de Stuka's zorgden voor verwarring bij de wielrijders. Dienstplichtig Korporaal Meijers raakte zwaargewond bij de aanval van de Duitse tanks op de Zeedijk. Hij werd nog naar het Rooms- Katholieke ziekenhuis in Dordrecht vervoerd en overleed daar op 15 mei 1940 aan zijn verwondingen. *19

Dienstplichtig Korporaal Meijers is begraven op het Ereveld in Loenen in rij C graf 49.

Dienstplichtig Soldaat Wilhelmus Adrianus de Leeuw.

Dienstplichtig Soldaat Wilhelmus Adrianus de Leeuw werd geboren op 3 december 1904 in Lage Zwaluwe. Hij was onderdeel van de 3e Sectie van de 2e Wegencompagnie Bataljon Spoorweg Troepen. ( 3e Sie 2e Wgcie Bat Spw Tr. ). Deze eenheid bevond zich tijdens de moblilisatie in Dordrecht en had als taak om het station, de spoorbrug en het spooremplacement van Dordrecht te bewaken. Ook was de eenheid verantwoordelijk voor het overschrijdbaar maken van de spoorbrug met motorvoertuigen voor de eventuele evacuatie van het Veldleger vanuit Noord-Brabant. De sectie spoorwegtroepen was ingekwartierd in Villa Weizigt in Krispijn, vlakbij het spoor. In de vroege ochtend van 10 mei 1940 landde de hoofdmacht van de 3e compagnie van Fallschirmjäger Regiment 1 (3./FJR 1 ) in de polder in Krispijn. Zij kwamen vrijwel direct in gevecht met de Spoorwegtroepen. Eén peloton van 3./FJR 1 landde in Zwijndrecht en viel via Zwijndrecht de Zwijndrechtse bruggen aan. Dienstplichtig Soldaat de Leeuw was onderdeel van een drie man sterke wachtpost op de Spoorbrug tussen Zwijndrecht en Dordrecht. Hij sneuvelde bij het brugwachtershuisje op de brug tijdens een kort gevecht met parachutisten van 3./FJR 1. *20

Dienstplichtig Soldaat de Leeuw ligt begraven op de Rooms-Katholieke begraafplaats Laurentius in Breda in rij 20 - graf 8.

Dienstplichtig soldaat Johannes Adrianus van Dorst.

Dienstplichtig soldaat Johannes Adrianus van Dorst werd geboren op 16 mei 1918 in Bergen op Zoom. Hij was onderdeel van de 4e compagnie van het 3e Grens Bataljon (4-3 G.B.) Deze eenheid verscheen pas op 12 mei 1940 op het strijdtoneel in Dordrecht. Soldaat van Dorst behoorde tot de Sectie Gouverneur onder de gelijknamige luitenant Gouverneur. De compagnie stak in de ochtend van 12 mei met drie secties het Wieldrechtse Veer over om daar een bruggenhoofd te vormen ter ondersteuning van de Lichte Divisie. De 1e sectie zou daarvoor Wieldrecht bezet houden, de 2e sectie onder luitenant Gouverneur zou via de dijk oprukken tot aan het stoomgemaal tussen Wieldrecht en de Tweede Tol. En de 3e sectie kreeg de opdracht om de directe omgeving bij het Wieldrechtse Veer te beveiligen. Dienstplichtig soldaat van Dorst sneuvelde bij de gevechten van de 2e sectie in de buurt van het motorstoomgemaal. Daar hadden een aantal Duitse parachutisten zich in een boerderij verschanst. In het vuurgevecht dat volgde sneuvelde soldaat van Dorst. *21

Dienstplichtig soldaat van Dorst ligt begraven op de Rooms-Katholieke begraafplaats Bergen op Zoom 'Lepelstraat' in OGS graf 232.

Dienstplichtig soldaat Hubertus Cornelis van Dongen.

Dienstplichtig soldaat Hubertus Cornelis van Dongen werd geboren op 12 december 1910 in Dongen. Hij was onderdeel van de 1e compagnie van het IIIe bataljon van het 2e Regiment Wielrijders (1-III-2 R.W.). Soldaat van Dongen werd krijgsgevangen genomen, vermoedelijk toen Duitse parachutisten onder commando van Hauptmann Schulz door middel van een list enkele Nederlandse officieren gevangen namen ter hoogte van het Zeehavenviaduct. Onder de officieren waren in ieder geval majoor Ravelli (commandant van het bataljon Ravelli) en kapitein Wijers (commandant van 1-III-2.RW). Beide officieren wilden voorkomen dat de Nederlandse troepen op elkaar zouden vuren zoals eerder die ochtend al was gebeurd en waren daarna naar voren gegaan toen zij een vrachtwagen met Nederlandse militairen zagen ter hoogte van het Zeehavenviaduct. Beide officieren werden daardoor gevangen genomen toen er Duitse parachutisten tevoorschijn kwamen die de Nederlanders in en achter de vrachtwagen als list gebruikten en de beide officieren en enige andere Nederlandse militairen gevangen namen. Dienstplichtig soldaat van Dongen werd als krijgsgevangene geïnterneerd in de school met de bijbel aan de Admiraal de Ruyterweg. Toen Nederlandse artillerie van 23 R.A. de school onder vuur nam kwam de soldaat van Dongen om het leven. *22

Dienstplichtig soldaat van Dongen ligt begraven op Militair Ereveld Grebbeberg in Rij 9 - Graf 2.

Dienstplichtig sergeant Christiaan Marie André Hardus.

Dienstplichtig sergeant Christiaan Marie André Hardus werd geboren op 30 juli 1914 in Bergen op Zoom. Hij was onderdeel van de 4e compagnie van het 3e Grens Bataljon (4-3 G.B.) De compagnie stak in de ochtend van 12 mei met drie secties het Wieldrechtse Veer over om daar een bruggenhoofd te vormen ter ondersteuning van de Lichte Divisie. De 1e sectie zou daarvoor Wieldrecht bezet houden, de 2e sectie onder luitenant Gouverneur zou via de dijk oprukken tot aan het stoomgemaal tussen Wieldrecht en de Tweede Tol. En de 3e sectie kreeg de opdracht om de directe omgeving bij het Wieldrechtse Veer te beveiligen. Dienstplichtig sergeant Hardus raakte zwaargewond door mortiervuur bij het verlaten van de pont. Hij overleed op 15 mei 1940 in 's Gravendeel aan zijn verwondingen. *23

Dienstplichtig sergeant Hardus ligt begraven op de oude algemene begraafplaats in 's Gravendeel in rij D2 - monumentgraf 86.

Compagnie commandant Jacobus Andreas Beekman.

Jacobus Andreas Beekman was compagniescommandant van de 1e compagnie van het Strijdende Gedeelte ( S.G) van de Binnenlandse Strijdkrachten in Dordrecht. Na vele gevaarlijke missies met zijn manschappen te hebben uitgevoerd tijdens de oorlog was het wrang dat hij zijn leven liet bij een ongeluk na het einde van de oorlog.

Een burger had zich gemeld met de kop van een Duitse Panzerfaust ( anti-tankwapen) bij de Bewakingstroepen, welke onschadelijk gemaakt diende te worden. Beekman was reserve 1e luitenant der Genietroepen en had een cursus springstoffen gevolgd. Hij haalde het explosief op bij de bewakingstroepen en vervolgens de pelotonscommandant Gerritse en sectiecommandant Aan de Wiel bij de kazerne van de 1e compagnie S.G. Samen reden zij naar de Vlijweg om het projectiel tot springen te brengen. Hier sloeg het noodlot toe en kwamen Beekman en Gerritse direct om het leven. Aan de Wiel werd zwaargewond naar het Gemeente Ziekenhuis overgebracht en verklaarde aldaar dat hij vermoedde dat er Blitzkoord was gebruikt in plaats van Vuurkoord welke een veel snellere ontbranding had. Zo heeft het ongeluk waarschijnlijk kunnen gebeuren. Sectiecommandant Aan de Wiel overleed de volgende ochtend op 9 juni 1945 aan zijn verwondingen. Allen liggen begraven op het militaire gedeelte van de begraafplaats het Essenhof in Dordrecht. *14

Bidprenten van burgerslachtoffers.

De familie Schuurmans.

De familie Schuurmans woont in mei 1940 op de Dubbeldamseweg 29. In ieder geval de volgende personen wonen dan op dat adres:
- Maria Wilhelmina Schuurmans v.d. Sande. ( weduwe van Adrianus Gerardus Schuurmans).
- Antonius Theodorus Schuurmans. ( Zoon van bovengenoemden).
- Johanna Fransisca Schuurmans Wolkenfelt. ( Vrouw of relatie van Antoon Schuurmans).
- Johanna Maria Antonia Schuurmans. ( Dochter van M.W. v.d. Sande en A.G. Schuurmans en zus van Antoon Schuurmans.)

De familie Schuurmans kwam op 12 of 13 mei 1940 om door het oorlogsgeweld van de meidagen van 1940 in Dordrecht. Mevr. C.J.W. de Koff beschrijft op de website www.zuidfront-holland1940.nl/dordt wat er op 12 mei 1940 gebeurde op de Dubbeldamseweg:
Zij werden in de middag van 12 mei uit hun huizen gehaald door Duitse soldaten. In het portiek lag een dode Duitse soldaat en de Duitsers dachten dat er vanuit de huizen op de Dubbeldamse weg op hen geschoten was. De huizen werden doorzocht en ook de Dordtse burgers werden gefouilleerd. Intussen vonden ze bij Evert, het broertje van mevr. de Koff, Hollandse patroonhulzen in zijn broekzak die hij op straat gevonden had, waardoor de situatie grimmiger werd. Bij het huis van Schuurmans ( nummer 29) werd door een Duitse soldaat een brandbom naar binnen gegooid.

Ondanks het roepen van de buurman dat er nog een invalide vrouw binnen was. Intussen werd Evert tegen de muur gezet en bracht een Duitser zijn wapen in de aanslag om hem dood te schieten. Voor hij dat kon doen, werd hij doodgeschoten door Hollandse soldaten aan de overkant van het spoor. Opeens barstte de strijd hierdoor los met de onschuldige burgers er dus midden in. Mevr. de Koff beschrijft vervolgens dat zij, Annie en Johanna door de Duitsers naar de sigarenwinkel werden gedwongen en de Duitsers hun gebruikten als dekking voor een kanon dat zij opstelden. De Nederlandse soldaten vuurden niet meer. Met Johanna bedoeld zij vermoedelijk één van de Johanna's van de familie Schuurmans. Zelf probeert ze weg te komen en wordt zij alsnog beschoten. Ze overleefd haar verwondingen, welke gelukkig meevallen. Over de familie Schuurmans heeft zij het verder niet meer in haar verslag. Zij overlijden allen of op 12 mei, of op 13 mei. Foto's van de bewuste huizen van na mei 1940 tonen de huizen volledig verwoest. Of ze zijn uitgebrand door de Duitse handgranaten of door Nederlandse artillerie. Dat laatste lijkt, gezien de aanzienlijke oorlogsschade het meest waarschijnlijk. Uit het verhaal van mevrouw de Koff blijkt dat er nog maar 1 vrouw binnen was toen de handgranaat naar binnen werd gegooid. Aangezien het de buurman was die dit riep zal dit vermoedelijk Antoon geweest zijn. Ook beschrijft ze dat ze met een groep van ongeveer 25 personen werd afgevoerd via de Mauritsweg en Sophiastraat. Vermoedelijk is de familie Schuurmans na de gebeurtenissen teruggekeerd naar hun woning en zijn zij omgekomen door het Nederlandse artillerievuur. Dit blijven echter vermoedens. Zeker is dat de familie Schuurmans door het oorlogsgeweld in mei 1940 om De vernielde woonhuizen aan de Dubbeldamse weg. het leven is gekomen. Maar hoe precies, dat blijft een raadsel. *11

Gommair Joannes Alphonsius Franciscus van Eijsden.

Gommair Joannes Alphonsius Franciscus van Eijsden werd geboren op 21 september 1890 in Dordrecht. Hij was Rooms-Katholiek en getrouwd met Catharina Rademaker. Zij woonden op de Hendrikstraat 6 rood in Dordrecht. Gommair was distributieambtenaar van beroep. Hij werd op 26 oktober 1943 opgepakt wegens "Judenbegunstigung" ofwel het helpen van Joden en overgebracht naar de Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD in Den Haag. Hij werd tewerkgesteld in het buitencommando te Moerdijk op 2 maart 1944 nadat hij eerder al op 10 november 1943 was aangekomen in Kamp Vught. Na zijn verblijf in het buitencommando Moerdijk werd hij op (24?) maart 1944 op transport gezet naar Dachau. Daar is Gommair omgekomen op 5 februari 1945. Vermoedelijk door Vlek Tyfus. Zijn lichaam werd gecremeerd in de crematoriums van Dachau. Eén van de velen die nooit meer terug naar huis zou keren vanuit Dachau. *24

Dordrecht in de oorlog

Een collectie van historische items van de tweede wereldoorlog in Dordrecht.

Bidprenten Nederlands.

Bidprenten van militairen.

Dordrecht in de oorlog

Dordrecht in de oorlog

Een collectie van historische items van de tweede wereldoorlog in Dordrecht.

Bidprenten Nederlands.

Bidprenten van militairen.

Dordrecht in de oorlog

Externe inhoud

Cookie-instellingen